Αγαπητέ ξένε, μετανάστη, τουρίστα, επισκέπτη της γλυκειάς χώρας Κύπρου, πριν κάνεις το μεγάλο λάθος βήμα να έρθεις απ’ τα μέρη μας πρέπει να γνωρίζεις την πραγματική σημασία κάποιων λέξεων ώστε να εγκλιματιστείς πλήρως με το περιβάλλον όταν βρεθείς ανάμεσα στους ντόπιους. Γι’ αυτό ο Πίκρης αποφάσισε να σε εφοδιάσει με ένα λεξικό το οποίο θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις το βαθύτερο νόημα κάποιων λέξεων. Στον παρακάτω οδηγό σου προσφέρεται λεπτομερής περιγραφή και μαζί σου δίνω και παραδείγματα χρήσης των λέξεων μέσα σε προτάσεις ώστε να μπορείς να συνεννοηθείς στα εστιατόρια, στο δρόμο και στη δουλειά. Σπικ Σίπριοτ ορ ντάι μαδαφάκα:
1. Γάρος = το γαϊδούρι
Προσφιλής λέξη η οποία χρησιμοποιείται στις καθημερινές στιγμές των Κυπρίων τόσο πολύ που στην ουσία για κάποιους αποτελεί ένα δεύτερο όνομα. Είναι κατά καποιο τρόπο το χαϊδευτικό μας. Θεωρείται ευγενής προσφώνηση προς τους πολιτικούς, διαιτητές ή οδηγούς (και άλλους). Είναι επίσης λέξη ενταγμένη στο καθημερινό λεξιλόγιο της Κύπριας γυναίκας και αποτελεί εκδήλωση τρυφερότητας προς το έταιρόν της ήμισυ. Παραδείγματα:
α) Αν είστε γένους θηλυκού και θέλετε να πείτε στο σύζυγό σας ευγενικά για τα σκουπίδια που ξέχασε να βγάλει στο δρόμο μπορείτε κάλλιστα να αναφωνήσετε τα εξής λόγια αγάπης ώστε να τον καλοπιάσετε:
– Μα ακόμα να φκάλεις τα σκουπίθκια έξω ρε γάαααρε;
Το “ααα” φροντίστε να είναι μακρόσυρτο ώστε να νιώσει ο σύζυγος τη στοργή.
β) Αν οδηγείτε οι πιθανότητες χρήσης της λέξης αυξάνονται μια που το εξαιρετικό μας οδήγημα μας κάνει να θέλουμε να δίνουμε συγχαρητήρια σε όλους τους άλλους:
– Που πάεις ρε γάρε;
– Θώρε ομπρός σου ρε γάαααρε.
… είναι μόνο μερικά παραδείγματα εκδήλωσης της εκτίμησής μας προς τους άλλους οδηγούς.
(Προσέξτε και πάλι το μακρόσυρτο “ααα”)
2. Ττόππουζος = αμόρφωτος (ανεγκέφαλος)
Ακόμα μια προσφιλής λέξη η οποία τείνει να ξεπεράσει την προηγούμενη λόγω διαφοροποίησης των στατιστικών στον πληθυσμό. Με άλλα λόγια φαίνεται να μειώνοναι οι “γάροι” και να αυξάνονται οι “ττόππουζοι” οπότε αγαπητέ ξένε καταλαβαίνεις ότι οι τάσεις διαμορφώνονται ανάλογα με τα trends της εποχής. Πιθανότατα όμως ο ττόπουζος να βρισκόταν για πολύ καιρό ανάμεσα σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες αλλά άρχισε να εκδηλώνεται και να διακρίνεται πρόσφατα με τη διάδοση του internet. Μπορείς εύκολα να τον αναγνωρίσεις μέσα από σχόλια που κάνει σε διάφορες ιστοσελίδες όπως το πιο κάτω παράδειγμα:
Στις διαπροσωπικές σας συζητήσεις με τους ντόπιους μπορείτε να κάνετε χρήση της συγκεκριμένης λέξης συνδυάζοντάς την με τη λέξη “κυπραίος”. Για παράδειγμα αν είστε από Αγγλία και στη συζήτηση ξαφνικά ακούσετε:
– Έσσω σου ρε πουshτόcharlie ή
– Στ’ ανάθεμα ρε πουshτόbilly (αυτό είναι αναλόγως περιοχής αλλά μην σας χαλά – έχει την ίδια σημασία)
τότε μπορείτε και ‘σεις να ανταποδώσετε με το εξ’ ίσου ευγενικό:
– You are “ττοπουζοκυπραίος”.
Η σύνθετη λέξη “ττοππουζοκυπραίος” προσδίδει μια αύρα επιπέδου στη συζήτηση και ανεβάζει το άισθημα πατριωτισμού του ντόπιου συνομιλητή σας. Οπότε και θα τον τιμήσετε ιδιαίτερα αποκαλώντας τον ως τέτοιο. Βέβαια αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα διότι η υπό αναφορά λέξη έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις ως προς τη χρήση της. Για παράδειγμα αν την λέγατε σε κάποιο πολιτικό ο οποίος φωνασκεί επειδή του τελείωσαν τα επιχειρήματα, θα τον τιμούσατε εξίσου.
3. Παναΰριν = εορτασμός θρησκευτικής γιορτής σε έναν τόπο με φαγητά και χορούς
Για την επεξήγηση αυτής της λέξης θα σας παραπέμψουμε σε αυτό το άρθρο και σε αυτό το άρθρο καθ’ ότι πιστευουμε ότι έχουμε καθορίσει τη σημασία της ουκ ολίγες φορές σε αυτή την ιστοσελίδα.
4. Κκιλίντζιρος = αλήτης, ρακένδυτος
Μην σας ξεγελά η κυριολεκτική σημασία της λέξης. Ο κκιλίντζιρος μόνο ρακένδυτος και αλήτης δεν είναι. Για παράδειγμα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη λέξη για κάποιον ο οποίος εξαπολύει σκουπίδια από τη Mercedes του για να μην λερώσει το χαλάκι της κούρσας (get a fucking σακουλάκι). Έχει την ίδια, ισχυρή σημασία για κάποιον εκδρομέα που άφησε ένα βουνό σκουπίδια πίσω του ή για για ένα κατασκηνωτή ο οποίος επιδίδεται στο ίδιο σπορ με τον προηγούμενο αλλά για πολλές μέρες. Ο “κκιλίντζιρος” όμως χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους ντόπιους συνήθως για ομάδες πληθυσμών οι οποίες προέρχονται εξ’ ανατολάς. Έτσι οι Κύπριοι διαψεύδουν καθημερινά φήμες που τους θέλουν να είναι ρατσιστές με εκφράσεις όπως:
– Τούτοι οι μουλλάες εν τέλεια κκιλίντζιροι ή
– Τες Κυριακές δεν μπορείς να πάεις ένα περίπατο ρε παιδί μου γιατί πιάννει άδεια ούλλον το κκιλιντζιρκόν.
(Πληροφοριακά το πιο πάνω παράδειγμα αποτελεί ταυτόχρονα και ένα εξαιρετικό παράδειγμα επεξήγησης της λέξης “ττόπουζος”)
5. Φάουσα = ασθένεια, αλλοίωση που καταστρέφει το δέρμα ή και τη σάρκα του σώματος
Όπως η Κύπρια αναφέρεται στον αγαπημένο της ως “γάρο” έτσι και ο Κύπριος δεν ήταν δυνατόν να μην έχει την αντίστοιχη λέξη ώστε να μπορεί και αυτός να εκδηλώνει τα συναισθήματά του. Συνήθως όμως, ο Κύπριος δεν χρησιμοποεί τη λέξη “φάουσα” μπροστά στη γυναίκα του γιατί είναι κάπως ντροπαλός ως προς την εκδήλωση συναισθημάτων αγάπης. Δεν διστάζει όμως να δείξει πώς νιώθει για τη γυναίκα του στους φίλους του και τη μάνα του με φράσεις όπως:
– Επέλλανε με η φάουσα ή
-Επόφκαλε με η φάουσα…
…με τη μητέρα του συνήθως να συμφωνεί και να επαυξάνει λέγοντας:
– Παραίτα τζείνη τη φάουσα.
Βέβαια σε κάποιες έντονες στιγμές όπου η οικογενειακή θαλπωρή βρίσκεται στα φόρτε της – βλ. ακατάπαυστη μουρμούρα ή οικογενειακό καυγαδάκι – ο Κύπριος πιθανότατα να εκστομίσει τη λέξη αυτή για να παρακινήσει τη γυναίκα του σε πολιτισμένο διάλογο αναφέροντας τη φράση:
– Φκάλε φάουσα…
…που σημαίνει σε ελέυθερη μετάφραση “Σκάσε (αγάπη μου)” ή στα αγγλικά Shut The Fuck Up.
Βέβαια η φράση “φκάλε φάουσα” δεν χρησιμοποιείται μόνο από τον άντρα καθώς παίζει ποιός από το ανδρόγυνο θα το πει πρώτος.
Το παρόν άρθρο είναι μια κοινωνική προσφορά του Πίκρη για υποψήφιους επισκέπτες στη χώρα μας.
Ή να σας το πω και αλλιώς κάνοντας χρήση των όσων μάθαμε πιο πάνω:
– Ρε κκιλίντζιροι μεν είσταστεν γάροι. Τελειώνετε τζαι κοπιάστε δακάτω να δείτε κάτι ττοππουζοκυπραίους για τα παναΰρκα αλλιώς φκάρτε φάουσα.
Ντου γιου λάικ Πίκρης; Κάνε ένα λάικ και στο Φέισμπουκ για να ενημερώνεσαι για ένα σωρό άχρηστες πληροφορίες εδώ.